Bài 3 - Cung và nửa cung, Âm giai trưởng và âm giai thứ (Guitar và nhạc lý căn bản)

- Cung và nửa cung:
Trong tất cả các nốt nhạc chỉ có từ Mi-->Fa và từ Si-->Đo là cách nhau nửa cung, còn lại đều cách nhau 1 cung! Do đó các bạn sẽ có tất cả các nốt thăng (#) giáng (b) ngoại trừ các nốt: Mi thăng (E#), Fa giáng (Fb), Si thăng (B#), Đô giáng (Cb) là không có!
Kí hiệu nốt nhạc thương dùng: Đô-->C
Rê-->D
Mi-->E
Fa-->F
Sol->G
La-->A
Si-->B
Nói thêm với các bạn, các nốt thăng giáng là những nốt bất thường trong một bài nhạc nó sẽ giúp cho bài nhạc tăng thêm sắc thái tình cảm, hoặc bi tráng...Túm lại các nốt thăng +giáng bất thường rất dễ nhận ra!
- Âm giai trưởng và âm giai thứ:
+ Âm giai trưởng hay còn gọi là giọng trưởng: một bài hát mang giọng trưởng thường nghe giai điệu có tính chất khá mạnh mẽ. Vd: Quốc ca (Sol trưởng); Anh em ta về (Đô trưởng); Bắc kim thang (ĐÔ trưởng).
Giọng trưởng khi các bạn kí hiệu chỉ cần kí hiệu tên nốt ứng với giọng đó là được.vd: Đô trưởng --> C; Rê trưởng --> D...
Mỗi giọng trưởng sẽ có những nốt thăng giáng bắt buộc riêng. Vd: Đô trưởng ko có thăng giáng, Fa trưởng có 1 nốt giáng (Si giáng),... (Cách xác định đơn giản sẽ nói sau)
Cách xác định cơ bản: anh thành đã nêu ở trên. Vd: muốn tính xem Đô trưởng có bao nhiêu thăng giáng. Lấy Đô làm chủ bắt đầu tính theo quy tắc: 1 cung(1c) - 1c - 1/2c - 1c - 1c -1c -1/2c. Dễ nhớ hơn đó là: Hai một, một nửa, ba một, một nửa (tức 2 lần 1c, 1 lần 1/2c, 3 lần 1c, 1 lần 1/2c). Đó là cách cơ bản, nhưng chả ai dùng cả.
Mình có mẹo này chỉ cho các bạn tính:
Trước tiên cần biết quãng là gì đã. Quãng là khoảng cách từ nốt này đến nốt khác (đơn giản vậy thui). Vd: từ Đô-->Mi (Đô-Rê-Mi) 3 nốt là 1 quãng 3, từ Đô-->Sol (Đô-Rê-Mi-Fa-Sol) 5 nốt là 1 quãng 5. Tính lên hay tính xuống cũng tương tự. vd: từ Đô tính xuống 1 quãng 5 là Fa (Đô-Si-La-Sol-Fa). Từ Rê tính xuống 1 quãng 5 (Re-Do-Si-La-Sol) là sol. ok! Đơn giản vậy thui. Và đây là cách tính các dấu thăng giáng đơn giản nhất của giọng trưởng:




+ Âm giai thứ hay giọng thứ: giọng thứ thường được dùng nhiều hơn giọng trưởng, các bài hát mang giọng thứ thường mang tính chất nhẹ nhàng, bay bổng. vd: nhạc Trịnh có rất nhiều bài giọng thứ: Hạ trắng, Một cõi đi về, Cát bụi...
Giọng thứ các bạn kí hiệu bằng tên nốt tương ứng với chữ "m" ở sau. vd: Rê thứ --> Dm; Mi thứ-->Em; La thứ-->Am
Cách xác định cũng như anh thành nói ở trên: Lấy từ âm chủ mang tên giọng thứ đó. vd: Rê thứ bắt đầu tính từ rê theo quy tắc: 1c - 1/2c - 1c - 1c - 1/2c - 1c -1c. Nói theo cách của mình là: Một, một nửa, hai một, một nửa, hai một.
Và cách xác định đơn giản như sau:
Từ âm chủ của giọng thứ cần tính số dấu thăng giáng, các bạn tính lên 1 cung rưỡi (1c + 1/2c) sẽ được âm chủ của giọng trưởng có cùng số dấu thăng giáng. vd: La thứ (Am): tính từ La lên 1 cung rưỡi sẽ thành Đô, mà Đô trưởng ko có thăng giáng nên La thứ ko có thăng giáng. vd2: Rê thứ (Dm): Tính từ Rê lên 1 cung rưỡi là Fa. mà Fa trưởng có 1 dấu giáng là Si giáng --> Rê thứ cũng có 1 dấu giáng là si giáng.

Đó là một số cách giúp các bạn hiểu về giọng trưởng và giọng thứ đơn giản nhất! Có thể nó rất khó hiểu đối với những bạn chưa biết gì về nhạc lý nhưng mình nghĩ sẽ ko khó lắm đối với những bạn đã biết sơ sơ!
Bạn nào có những thắc mắc về nhạc lý thì cứ post lên topic này để mọi người cùng chia sẻ!
CLB Guitar sẽ cố gắng giải đáp các bạn!